11/10/2020

BU RAPORU 16 YIL EVVEL YAZMIŞ VALİLİK KOMİSYONUNA SUNMUŞUM

         Bana zaman zaman derler. Hocam niye filan sorunu dile getirmiyorsun. Niye yazmıyorsun diye.

         Oysa ben sorunları illaki dile getirmişimdir. Hem de en üst seviyede. Valilik, belediye ve siyasi odaklara her zaman bu konularda öneri ve tazyik de bulunmuşumdur. Bunun basit ve tipik bir örneği olarak Komisyon Üyesi sıfatıyla  16 yıl evvel yazmış olduğum raporu gündeme getiriyorum.

       ÇEVRE KOMİSYON BAŞKANLIĞINA

                            RAPOR

         Çevre en geniş anlamıyla bireyin dışında kalan her şeydir. Bu açıdan bakıldığında teneffüs ettiğimiz hava, içtiğimiz su. giydiğimiz elbise, yediğimiz yiyecek, yürüdüğümüz yol, gördüğümüz ortam, yaşadığımız mekan çevre içinde değerlendirilmelidir.

                            İçme Suyu

         Hızlı nüfus artışı, yoğun göç sonucu, Iğdır mücavir alanlarında varoşlar oluştu. Belediye merkeze sağlıklı içme suyu yetiştiremezken, buralara hiç su verilemiyor. Buradaki insanların tamamına yakını artezyen suyunu kullanmaktadır. Artezyen suyu ise en fazla 5 metre derinlikten çıktığı için, suyu çok kireçli, tuzlu ve mikropludur. Yakınlarda helalar vardır ve bunların lağım suyu bu pompa derinliğine çok rahatlıkla ulaşmakta ve böylece bu çevre insanları sürekli böbrek, bağırsak rahatsızlığı geçirmekte ve sarılık getirmektedirler.

         Yapılacak tek şey bu bölgelere içme suyu şebekesini hızla ulaştırmak için belediye ile işbirliği yapmak ve onu desteklemektir.

         Su şebekesi döşeninceye kadar bu insanların pompa sularını kaynatmalarını, hela çukurlarının pompalardan en az 25 metre uzağa kazmaları, uzakta da olsa çeşmelerden içme sularını taşıma yoluyla temin etmelerini sağlamak ve eğitmektir.

                   Bağ Bahçe Sulaması

         Bağ ve bahçelerin sulaması da aynı şekilde ya pompalar ile yapılmakta ve ya tahliye kanallarından akan atık sular ile yapılmaktadır. Bu da arazinin kısa sürede çoraklaşmasına, ağaçların ve bitkilerin verimsizleşmesi, ürünlerin ise sağlıksız olmasına yol açmaktadır.

                Fiziki Kirlilik

Nüfus artışı teknolojik gelişmeler sonucu ev ve işyerlerinin çöp ve atıkları hızla artmaktadır. Buna eğitimsizlik, çarpık kentleşme göç ve hızlı nüfus artışına paralel olarak oluşan varoşlar, eğitimsizlik ve benzeri nedenler ile günde tonlarca atık çıkmakta ve bunlar şuursuzca rasgele yerlere atılmaktadır. Böylece bunların temizlenmesi ve toplanması zor olmakta ve zaman almaktadır.

         Belediyenin mücavir alan ve hatta köylerin şehre bağlanması sonucu çok büyük bir sahaya hitap etmesi, araç gereç v e personel yetersizliği ve sıkıntısı gibi nedenlerden şehrin çöplerinin, atıklarının toplanması mümkün olamamaktadır. Buna insanlarımızın çöpleri torbalama, poşetleme ve çöp bidonlarına koyma gibi bir alışkanlığı ve kaygılarının olmayışı da eklenince çöpler başlı başına bir çevre kirliliği meydana getirmektedir.

         Diğer yandan şehir merkezinde ise lokanta ve otel atıkları akşamları çoğalmakta, başıboş köpek, kedi ve farelerin istilasına uğramakta, çirkin görünümleri bir yana, mikropların çoğalmasına, etrafın kirlenmesine ve pis kokuların yayılmasına neden olmaktadırlar.

         1-Her yerde rasgele lokanta açılmasına izin vermemek, tuvalet, lavabo, mutfak ve servis kapısı gibi donanımların yapılmasını şart koşmak

         2-Bu atıkların usulüne uygun olarak çöp konteynırlarına konulmalarını sağlamak.

       Poşet-Pet-Pil

Teknolojik gelişme, kentleşmeyle paralel olarak üretilen tüketim maddeleri etrafa zehir saçmaktadır. Doğanın ise bunları bünyesine kabulü ise onlarca yıl sonra mümkün alabildiğinden, bu zararlı atıklar belli noktalarda toplanmalı ve tekniğine uygun olarak imha edilmeli veya gömülmelidir. Bu da yine belli bir eğitim, bilinç, kültür ve disiplin sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır.

         Bu konuda halkı bilinçlendirmek için zaman zaman eğitim çalışmaları yapılmalı. Kampanyalar açılmalı. Özellikle okul öğrencilerinin bu kampanyaya katılımları sağlanmalı ve gönüllü HİZMET GRUPLARI oluşturulmalıdır.

                Hava Kirliliği

         Iğdır mikro klima ova olup çevresi yüksek dağlarla kaplı olduğundan hava akımlarına kapalıdır. Kışın ise yağış pek azdır. Bu çanak yapısından ötürü, kışın yakacaklardan çıkan karbon dioksit, karbon peroksit ve partiküller şehrin havasını teneffüs edilemez hale getirmektedir. Şehir merkezindeki gereksiz dikey yapılaşma, yakılan kömürlerin kalori düşüklüğü ve kalitesizliği, arabalardan çıkan egzoz dumanları, bacaların yeterince temizlenip filtre edilmemeleri, ateşçilerin hiçbir tecrübe ve sertifikalarının bulunmayışı hava kirliliğinin katlanarak artmasına yol açmaktadır.

             Doğal Hayatın Tehdit Altında Kalması

Şehirleşme, tarımda kullanılan ilaçlar, deterjanlar, kozmetik ürünleri, sentetik maddeler, yaban hayatını ve doğal dengeyi tehdit etmektedir.

         Doğa, natürel seleksiyon (tabii ayıklanma) ile kendisinde olan fazlalıkları yok eder, ayıklar. İhtiyacını ise üretir. Bunu dışarıdan müdahaleler ile değiştirmek yaban hayatın ölümü demektir.

         Şehir merkezinden vazgeçtik, kırda ve yakın çevrede banliyölerde, yaban hayatının mutlaka korunması gerekmektedir.

         İç sularımızda bulunan balık ve benzeri su ürünlerinin öyle ulu orta avlanması ve hele dinamit kullanılması, elektrik vererek bunların yataklarının tahrip edilmesi, geleceğimiz adına cinayettir.

         Adetli Hıdırlı İslamköy civarında Gür Güre su kaynaklarının oluşturduğu olağanüstü güzellik de doğal gölet ve sazlıklar vardır. Bunlar birçok hayvana analık etmekte, bağırlarında barındırmaktadır. Çeşitli sazan türlerinden su samuruna, yılanından kurbağasına, balıkçıl kuşundan yeşilbaşlı ördeklerine kadar birçok hayvan türü burada yaşamaktadır.

         Buraların doğal SİT alanı ilan edilip korumaya alınması özel sektörün teşvik edilerek buralara yatırım yapılarak, yerli turizme açılması fevkalade yerinde olacaktır.

03/05/2004                                                                          Akay AKTAŞ

                                                                                  Çevre Komisyonu Raportörü