29/09/2020

AZERBAYCAN NİÇİN ÜÇ PARÇA

Emir Timur’un Altınorda Devletini yıkmasının ardından Rus beylikleri yavaş yavaş toparlanıp birleştiler ve Altınorda Devletinin yerine geçtiler.

Çarlık Rusya’sı Batılı bir devlet olup bütün kurum ve kurumları ile çağdaşlaşmağa önem verdi.Sanayisini kurdu.Gelişti.Ve Türkler aleyhine topraklarını genişletti.

Osmanlı ve Kaçar Devleti ile sürekli savaştı ve topraklarını genişletti.Osmanlı ve Kaçar iki kardeş millet olmalarına rağmen hem zaman zaman kendi aralarında savaştılar, hem de Rusya’ya karşı tam anlamıyla birlik olamadılar.Balkanlarda Sırp-Bulgar-Yunanlıları Osmanlı aleyhine kışkırtıp hırpalarken Kafkas bölgesinde de Kaçarlara saldırdı.

Ne var ki bu iki büyük Türk devleti çağın gereklerine ayak uyduramamış, teknolojide, eğitimde geri kalmıştı.Bunun sonucu da savaşları kaybediyorlardı.

1828’de Rusya Kaçar Devletine saldırıp yenmesi üzerine Türkmençay antlaşması imzalandı.Bu antlaşma ile Azerbaycan kuzey ve güney olarak ikiye bölündü.Bakü ve Tebriz başkentleri oldu.

Rusya bu antlaşmanın ardından, o tarihe kadar bu coğrafyanın her tarafına dağılmış bulunan Ermenileri toparlayıp bir kukla piyon devlet kurarak arada bir tampon bölge oluşturmak istedi. Rusya’dan 80 bin Osmanlı topraklarından 40 bin kadar Ermeniyi Revana yerleştirerek bu günkü Ermenistanın temellerini atmış oldu.

Şimdi birçokları diyor ki Rusya Ermenistanın arkasında.Nasıl olmasın ki,Ermenistan’ı kuran kurduran Rusya’dır.Türkler ile Rusya arasında bir tampon devlet kurduran Rusya’dır.

 Sovyetler Birliği kurulduğunda Nahcivan ile Azerbaycan’ın kara bağlantısı vardı.Yani Azerbaycan’ın bir parçası,bölgesi idi.

Ne var ki Stalin Türkiye’nin Türkler ile kara bağlantısını kesmek için Zengezur bölgesini Ermenistan’a verdi ve İran ile Ermenistan’ın kara sınırı oluşmasını sağladı.Buna mukabil Nahcivan’ın Azerbaycan ile bağlantısını kesti.Böylece Azerbaycan bir kez daha bölündü ve ortaya üç parçalı Azerbaycan çıktı.(Başlıktaki sorunun da cevabı verilmiş oldu.)

Zengezur’un Azerbaycan’a verilmesi ya da alınması ile Ermenistan ile olan ihtilafların ana kaynağı çözülmüş olur.Ve İran’ın da Ermeniler ile bağlantısı kesilir.Buna mukabil Türkiye’nin Azerbaycan ile direkt sınırı oluşur.Hatırlayalım.Ermeniler Karabağ’ı işgal edip katliamlar yaparken, merhum Ecevit Laçin koridorunun açılması önerisinde bulunmuş ama karşılık bulmamıştı

Bu bir temenni ama hayata ne ölçüde geçer.Üç parça olan Azerbaycan ne zaman birleşir.Şimdilik konjektör buna pek uygun değil.

Ama ajandada bulunması gerek