AĞRI ADININ IĞDIRLILAR İÇİN ANLAMI ÖNEMİ NEDİR

23/03/2021

         Lafa geldiği zaman mangalda kül bırakmayız. Atar tutarız.

         Ağrı Dağı kütlesinin yüzde 65 beşi Iğdır ilinin sınırları içerisindedir.

         Tarih boyunca Türkler’e mesken olmuş, yurt olmuş, yaylak olmuştur deriz. Gerçekten de Ağrı Dağında yalnızca Türklerden kalma izler vardır. Korhan Kalesi gibi.

ÖN BİLGİ:

Dağın Türkçe ismi olan Ağrı Dağı,    Farsça ismi olan Kūh-e Nūḥ, Nuh Dağı manasına gelmektedir. Kürtçe Çiyayê Agirî olarak adlandırılmış dağ bu dilde “Ateşli Dağ” anlamına gelir.

Ararat ismi, İbranice’de eski çağlarda Ermeni Yaylaları’nda yaşamış Urartular için kullanılmış (İbranice Okunuşu ile ”Ararat”)  kelimesinin Yunanca varyasyonudur. Dağ dünyada genellikle bu isim ile tanınmasına rağmen, dağın bulunduğu bölgede yaşamış hiçbir yerli halk dağ için bu ismi kullanmamıştır. Dağın geleneksel Ermenice ismi Masis  olmasına rağmen Ararat ve Masis isimleri günümüz Ermenistan’ında aynı yaygınlıkta kullanılmaktadır.

         Ağrı Dağı en muhteşem ve heybetiyle Iğdır’dan görülür ve temaşasına doyum olmaz. Hem heyulası azametlidir hem de görünümü yüksektir. Zira Iğdır Doğubeyazıt’a göre 1100 metre daha aşağıdadır. Dağın olanca kütlesi devasa haliyle insanda ürperti v e saygınlık yandırır.

         Bu dağa atfen yüzlerce şiirler yazılmış. ağıtlar türküler yakılmış, masallar anlatılmış, hikayeler romanlar dizilmiştir.

         Iğdır’da hatırı sayılır sayıda, soyadı AĞRI olan aileler vardır.

         Hal böyle iken hiç bir Azeri Türk’ü işyerine Ağrı-Ağrı Dağı adını vermemiştir.

         Iğdır belediyesinde Ali Ağrı Başkanlık yapmıştır. Belediyenin emektarlarından merhum Akil Ağrı, belediyenin belkemiği olan fen işlerinde uzun yıllar müdürlük yapan Ümit Ağrı, Eşi Ülkü Ağrı, Levent Ağrı var.

         Belediyemiz bu kadar yol açtı. Cadde veya sokaklardan birisine hem bu aileye ve çalışan personeline vefa göstermek bakımından Ağrı adı verilebilinirdi. Aynı şekilde şimdi yeni parklar yapılıyor. Bunlardan birine Ağrı adını vermek hem bu insanlarımıza saygımızı perçinler, adlarını yaşatırız hem de Ağrı Dağı’nı sahiplenmiş oluruz.

Bunu yapmayan insanımız ve yöneticilerimiz ondan sonra da Ağrı Dağı bizimdir, yok Ağrı vilayeti dağa 100 kilometre mesafededir, biz on kilometredeyiz gibisinden ahkâm kesmenin manası mantığı yoktur.

         Sen sahip çıkmazsan başkaları sahip çıkar sen de bakakalırsın öylecene.

NOT: Ben işin siyasi, sosyolojik ve anıtsal tarafına bakıyorum. Birileri diyecek ki sen onlara yağ çekiyorsun filan. Gülesim gelir. Örneği Ali Ağrı başkan seçildiğinden bu güne kadar konuşmadık. Küsüz yani. Ama bu yazdıklarım kişisel değildir. Hem Ağrı adına sahiplenmek ve hem de Iğdır’a hizmet vermiş bir aileye vefa borcumuzu ödemeye matuftur.

         Aynı şekilde diğer tarihi şahsiyetlerimizin adlarını da böyle cadde sokak ve parklara vererek yaşatmalıyız.