KÜLLÜKTEN ÇÖPLÜĞE

06/08/2022
Benim kuşağım mutlaka bilir. Her mahallenin küllüğü vardı. Ev atıklarının
atıldığı yerin adıydı küllük. En kalıcı atık da kül idi. Bildiğimiz sobanın külü.
Çöp ve çöplük kavramını büyük şehirlerde öğrendik. Doğup büyüdüğümüz o
küçük kasabada evler soba ile ısınırdı. Sobanın yakıtı ya tezek ya da odundu.
Çıkan kül mahallenin orta yerindeki küllüğe atılır , bahar başında da mahallede
tarımla uğraşanlar o külü tarlaya taşırdı. Evlerin atığı kavun karpuz kabuğu,
sofradan artan ekmek kırıntısı veya yemekten artan kemikten ibaretti. Onlar da
küllüğe atılmaz bahçedeki tavuğa, civcive, kediye, köpeğe yem olurdu.
Ambalajlanmış gıda icat edilmemişti daha. Kağıt atılmazdı zaten, kışın sobayı
tutuşturmaya yarardı. Çok az da olsa çıkan plastik türü atıklar bir kenarda
istiflenir ya kışa saklanır ya da ocak veya tandırda yakılırdı.
Prof. Yavuz Öztürkler , çevre ve çevre kirliliği ile ilgili yazısında ; İnsanın
çevreyi kirletme alışkanlığının bir çok sebebi olduğunu belirtiyor. Ama en
başında geleni anneler babalar olmalı diye düşünüyorum. Babasının arabadaki
sigara küllüğünü pencereden dışarı boşalttığını gören çocuk önce yediği
meyvenin kabuğunu , sigara içme yaşına gelince de sigaranın izmaritini
atacaktır arabanın penceresinden. Annesi sofrayı silkelemişse evin
penceresinden kız çocuğunun da yediği gofretin kağıdını sokağa atmasına
şaşırmamak gerekir.
Yani anlayacağınız çöp, sadece çöp değil artık. Eskiden sınıfın köşesindeki çöp
kutusunun adıydı ama şimdi karada, denizde, havada karşımıza çıkan kirliliğin
adı olmuş.
Çöp deyip geçmemek gerek. Önemli bir konu. Üstelik birkaç çeşidi var. Plastik
atıklar için ayrı, cam atıklar için ayrı, metal ve kağıt atıklar için ayrı, sofradan
artanlar için ayrı çöp torbası var. Çöpü atmak dahi bir bilinci gerektiriyor. Çöp
deyip geçmemek gerek. Nereye atılacağı dahi önemli. Sokağa atmayın yeter ki.
Çerden çöpten bir yazı bile yobaz tayfasını dellendirir, bu da saldırıya uğrar mı
diye merak ettim. Nihayet her kes bildiği gibi düşünüp istediğini yazıp çizecek.
En iyisi buna aklı yatmayan kafaları kendi çöplüğünde çürümeye bırakmak.
Bütün mesele hangi çöplüğe bırakacağımız.

Hayati Demir